Dudak yarığı ameliyatı plastik cerrahlar tarafından yapılan ameliyatlardır ve olumlu sonuçlar elde edilir. Bu ameliyatlarda diğer cerrahi ameliyatlarda olduğu gibi riskkler ve özel komplikasyonlar söz konusudur. Bebekler dünyaya gelmeden önce anne karnında dört ile yedinci haftalar arasında dudak gelişimi, yedinci ile on ikinci haftalar arasında da damak gelişimi tamamlanır.
Bu gelişim sırasında çeşitli etkenler ile (Genetik, çevre etkileri, radyasyon ya da kullanılan ilaçlar gibi) dokularda birleşle gerçekleşmeyip dudak yarığı ya da damak yarığı meydana gelebilir. Her bin doğumdan birinde meydana gelebilecek olan doğmalık şekil bozukluğu üst dudakta bir ayrılık oluşursa dudak yarığı adı verilen ve ağız içinde damağın tabanında bir birleşmeme durumu olursa buna da damak yarığı adı verilir. Dudak ve damak yarıkları yalnız başına ya da birleşik olarak beraberce aynı çocukta görülebilir. Dudak ve damak yarıklı çocukların tedavisinde çok büyük gelişmeler sağlanmış ve bu gelişmeler sayesinde bu çocukların sosyal yaşama uyumları büyük ölçüde sağlanmaktadır. Yarıkların boyutları ve birlikte olma durumu, hafif ya da aşırı olması durumu yapılacak tedavinin kalitesini ve tedavi uzunluğunu direk olarak etkiler. Sonucun kalitesini bu durumlar etkiler.
Bu ameliyatlar plastik cerrahlar tarafından çocuklar konusunda tecrübeli bir anestezi doktoru tarafından yapılmalıdır.
Dudak yarığı ameliyatlarında en fazla rastlanılan problem ağız ve burnun bir tarafının diğer tarafına uymamasıdır.
Bu durum asimetriye neden olur. Yarık dudak tamirinde amaç üst dudakta bulunan yarığı kapatmak ve normal fonksiyona sahip, normal görünüme sahip dudak elde etmektir. Bazen bu görünüm ilk ameliyat ile sağlanamayabilir ve ikinci bir ameliyat gerekebilir. Yarık damak ameliyatında amaç ise ağız tavanındaki açıklığı kapatarak bu çocukların rahat yemek yemesini ve düzgün konuşmasını sağlayabilmektir. Bu ameliyatlarda da iyileşmenin zayıf olması ve konuşma bozukluğunun giderilememesi durumunda ikinci bir ameliyata ihtiyaç duyulur. Bu soruna sahip çocuklarda onları ameliyata hazırlayacak sağlık programına ve psikolojik desteğe ihtiyaç duyulur. Diş konusunda tecrübeli bir ortodontist desteği de gereklidir. Bazı çocuklarda ortodontist desteği ameliyat öncesinde gerekebilir ve bu süreç ameliyat sürecine yardımcı olur. Bu değerlendirme plastik cerrah tarafından yapılır ve gerekirse hasta öncelikle ortodontist tedavisi görür ve ameliyata sonra alınır. Dudak yarıklı bebeklerde kimi zaman anne memesini emme konusunda problem yaşanır ve uzun biberon desteği alınır. Bu çocukların beslenmesi oturur durumdayken ya da ayaktayken yapılır ki boğaza mama kaçması engellensin. Akciğere mama ya da gıda kaçması sağlıklarını ileri seviyede bozar ve ameliyata engel olacak durumlar ortaya çıkar. Çocuk beş kilo ve üzerinde ise ve kan değerleri uygun ise ameliyata hazır demektir. Bebek iki buçuk 3 aylık olduktan sonra ameliyattan daha iyi sonuçlar alınır. Bu ameliyatlar genel anestezi altında yapılır. Ameliyat sonrasında dikişlerine dokunmaması için özel kolluk ile kolları bağlanır ve hareketleri kısıtlanır.
