Tavşan Dudak, Dudak damak yarığı, bebeğin oluşumu sırasında çeşitli nedenlerden dolayı bebeğin yüz bölgesinde meydana gelen birleşme kusuru nedeniyle ortaya çıkar. Halk arasında tavşan dudaklılık olarak da bilinir. Toplumda her 1100 doğumdan birinde görülür. Bebekte dudak yarıklığı, damak yarıklığı ya da her ikisi birden ortaya çıkabilir.
Tavşan Dudaklılarda Diş Hekimlerinin Rolü
Dudak, damak ve çeşitli yüz yarıkları hamileliğin ilk 2,5 ayı içinde yüzü oluşturan bölgede çeşitli sebeplerle yüz hatlarının tam oluşamaması ile ortaya çıkar. Toplumda her doğan 1100 bebekten 1'inde dudak damak yarıkları görülmektektedir. Bebekte sadece dudak yarığı, sadece damak yarığı ya da hem dudak hem de damakta yarık olabilir. Yarık hem dudakta hem de damakta olabilir.
Diş hekimleri dudak damak yarığıyla doğan bebeklerin büyüdükçe hayatlarında büyük ve hayati rol oynar. Ortodontistler, doğumun gerçekleştiği günden 20'li yaşlara kadar geçen uzun bir yaşam sürecinde, çeşitli dönemlerde hastanın tedavisinde aktif rol oynarlar.
Bebek damağında bir yarık ile doğmuşsa, ilk yapılması gereken müdahale beslenmedir. Doğumu takiben 1-2 gün içinde bebekler ortodonti kliniklerine sevk edilirler. Damağında yarık olan bebek anne sütünü ememez veya biberonu damağında yarık olduğu için yeterli biçimde ememez. Emme fonksiyonunu yerine getiremediği için beslenme sorunları yaşar. Bunu ortadan kaldırabilmek için yani beslenme fonksiyonunu yerine getirebilmesi için plak kullanılır.
Böylece bebeğin aldığı besini yutabilmesi ve dolayısıyla sağlıklı beslenebilmesi sağlanır. Ayrıca beslenme zorluğu çeken bebeklerde tavşan dudaklılara göre özel hazırlanan biberonların kullanılması uygun olur. Bu sayede kendisi için gerekli sütü rahatlıkla içebilir.
Bu erken dönemde, beslenme plakları dışında farklı yöntemler de kullanılır. Bu uygulamalar ile bebeğin 5-7 aylık olduğunda dudak kapatma ameliyatı yapılır. Bu ameliyatı yapana kadar geçecek sürede ağız içi ve burun dokularına şekil verilmesi ve böylelikle ameliyatın başarısının arttırılması da mümkündür. Bunların neler olduğu konusunda ortodontisler ile görüşüp detaylı bilgi alınması doğru olacaktır. Hekimler arasında farklı uygulamalar olmasına rağmen, ortalama 5-7 aylık bebeğin dudağı, 1,5-2 yaşındaki bebeğin damağı ameliyatla kapatılır. Bu ameliyatlara bağlı olarak birtakım komplikasyonlar olabilir. Üst çene biraz geride kalabilir, dar kalabilir ve üst çenedeki dişler düzgün de olmayabilir. Bu sorunları çözme görevi yine ortodontistlere düşmektedir. Dudak-damak yarığına sahip olan çocuğun 8-9 yaşlarında tekrar muayeneye götürülmesi gerekmektedir. Ameliyatla tam olarak düzeltilemeyen kısımlar tekrar yapılır. Üst çeneyi genişletecek, öne alacak, dişleri düzeltecek tedavi uygulanır.
Üstteki köpek dişleri genellikle yarık olan bölgededir. Bu sebeple köpek dişlerinin sürmesinde sorunlar yaşanabilir. Bu sorunu gidermek için başvurdukları hekim ya da hekimler bu dişlerin sürme dönemleri yaklaştığı zaman yarık olan bölgeye kemik ilavesi yaparlar.
Yapılan ameliyatlarla dişleri düzgün bir şekilde sıralanan tavşan dudaklı bireylerin üst çeneleri geride kalabilir. Bu çok sık görülen bir durumdur. Bu durumda hekimler buna tekrar müdahale edip sorunu halledebilirler. Tavşan dudaklı bireyler toplum içinde kendilerini rahatsız hissederler. Bunun nedeni insanların kendilerine olan bakışlarıdır. İnsanların tavşan dudaklı bireylere saygılı olup rahatsız edici bakışlardan kaçınması gerekmektedir. Böyle bir rahatsızlığın kendi başlarına da gelebileceğini düşünerek empati kurmaları iyi olur. Bu sayede onları rahatsız etmekten kaçınırlar.
